( آیین نامه اجرائی بند دال ماده 45 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معين )

( ارائه مطلب از: محمد علیزاده  ، نیلوفر مرادی)

 مقدمه :

 بر اساس بررسی های به عمل آمده یکی از بزرگترین عوامل تاثیر گذار بر سلامت و کیفیت محیط ،  فعالیتهای متنوع صنعتی است .صنایع مختلف با هر مقیاس و با هر فرایند میتوانند بر محیط زیست اثر گذار باشند.بسیاری از صنایع تمهیداتی را برای کنترل آلودگی های احتمالی ناشی از فعالیتهای خود در نظر گرفته و با احداث سیستم های تصفیه فاضلاب ، ایجاد فضای سبز ، تعبیه فیلترهای مناسب و انجام اقدامات مدیریت پسماندهای عادی و صنعتی و همچنین برگزاری کارگاه های آموزش محیط زیست برای پرسنل کارگری و کارشناسی و حتی مدیریتی نسبت به کنترل و مدیریت  آلودگیهای احتمالی اقدام مینمایند.از طرفی علیرغم احساس مسئولیت مدیران این بخش ، بسیاری از مشکلات به علل مختلف از جمله کمبود منابع مالی لاینحل باقی مانده است.قطعا بهره مندی از محیط سالم و بدور از آلودگی ها آرزوی کلیه مدیران و مسئولین بوده و هرگونه تلاش در این راستا منطبق بر معیارهای مذهبی و اسلامی خواهد بود.خوشبختانه جهت رفع بخشی از کمبود ها و مشکلات مالی صنایع، قوانینی وضع گردیده است که میتواند در جهت حفاظت از محیط زیست مفید و موثر واقع گردد. قانون و آئین نامه های مذکور در صورت اجرای صحیح میتواند در رفع بخشی از مشکلات و معضلات زیست محیطی، صنایع را یاری نماید.در حال حاضر نیز بسیاری از صنایع با استفاده از امکانات و چارچوبهای مرتبط قانونی از این امکانات در انجام اموری که میتواند در خدمت محیط زیست باشد بهره گیری مینمایند.به عبارتی برخی از صنایع بخشی از کمبودها و نیازهای مالی خود را در اجرای اقدامات بهسازی محیط با اعمال قانون و با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست  پوشش میدهند.

شرح و موارد مصرف قانون یک در هزار فروش

 بر اساس مفاد آيين نامه اجرايي بندهاي (ب) ، (ج) و (د) ماده (45) قانون وصول برخي از درآمدهاي دولت و مصرف آن در موارد معين (مصوب سال 73)  كارخانجات ، كارگاهها و واحدهاي صنعتي و معدني موظفند يك در هزار فروش توليدات و یا خدمات خود را در رابطه با امور مرتبط با حفاظت محیط زیست و كنترل آلودگي ها طبق مقررات هزينه نمایند.در این قانون به صراحت آمده است که : کلیه مخارج و هزينه هايي كه كارخانجات و كارگاهها و واحدهاي صنعتي و معدني در اجراي بند (د) ماده(45) قانون و مقررات اين آيين نامه به تشخيص و تحت نظر سازمان حفاظت محیط زیست هزينه گردد ، جزء هزينه هاي قابل قبول مالياتي آنان منظور خواهد شد.

 در این آئین نامه تصریح گردیده است ،كارخانجات و كارگاهها و واحدهاي صنعتي میتوانند منفرداً يا مشتركاً در چارچوب واحدهاي مستقر درشهركها و مجتمع هاي صنعتي ، در زمينه حفظ محيط زيست و جبران زيان ناشي از آلودگي ها و ايجاد فضاي سبز مشجر و جاذب آلودگي ها اقدامات زير را از محل وجوه یک در هزار فروش کالا و خدمات به عمل آورند، این اقدامات به ترتیب زیر است :

الف – انجام مطالعات و تحقيقات كاربردي جهت پيشگيري و كنترل آلودگي ناشي از فعاليت منابع آلوده كننده.

ب- تامين و نصب دستگاهها و ايستگاههاي اندازه گيري كنترل آلودگي هوا و ايجاد آزمايشگاه و سيستم هاي تصفيه فاضلاب

ج - پرداخت هزينه هاي كارشناسي و خدمات فني رفع آلودگي ها

د - ايجاد فضاي سبز مشجر در محوطه كارخانجات و كارگاهها و واحدهاي صنعتي و معدني و ساير نقاط به تشخيص سازمان

ه - برگزاري دوره هاي آموزشي و ارائه آموزش لازم در جهت ترويج مسائل مربوط به حفاظت محيط زيست و كنترل آلودگي ها و همچنين تنوير افكار عمومي و اشاعه فرهنگ زيست محيطي. بنابر این ، با توجه به هدف تعیین شده در قانون و آئین نامه مربوطه و ملاحظاتی که در تدوین و تنظیم آن مد نظر بوده است ،همچنین ازآنجا که حرکت در راستای این قانون ، کاملا با برنامه های کلان و راهبردی سازمان حفاظت محیط زیست همخوانی و انطباق دارد ، کلیه اقداماتی که از طریق واحدهای صنعتی ، معدنی و خدماتی و با استفاده از منابع مالی ذکر شده  صورت گیرد مورد حمایت این سازمان قرار خواهد گرفت. بر همین اساس  با توجه به اهمیت موضوع   و لزوم  تسهیل درنحوه  اجرا و  انجام آن  گردش کار متناسبی  تعریف گردیده است . رعایت رویه مذکور میتواند در بهره گیری سریعتر و موثر تر از منابع مالی یاد شده  مفید واقع گردد. در ادامه  روند انجام امور اداری مربوطه جهت آشنائی بیشتر مدیران و کارشناسان ذیربط واحدهای صنعتی ارائه گردیده است .

در خصوص بهره گیری مناسب از منابع مالی مورد نظر در موضوع قانون، انجام مراحل زیر پیشنهاد میگردد .

1.   اعلام رسمی موضوع  پیشنهادی به اداره کل حفاظت محیط زیست استان

2.   بررسی  موضوع پیشنهادی در کمیته ویژه اداره کل حفاظت محیط زیست

3.   صدور مجوز اجرا (در صورت تایید) و تعریف چهارچوب  نحوه اجرای پروژه پیشنهادی و یا عدم تایید

4.   شروع  به اجرای پروژه  با هماهنگی اداره حفاظت محیط زیست در صورت تایید پروژه پیشنهادی

5.   ارائه گزارش دوره ای پیشرفت کار  از طرف  واحد صنعتی  ،همچنین ارائه  صورت وضعیت  و گزارش مرحله پایانی  و  بررسی توسط  اداره حفاظت محیط زیست شهرستان و اداره کل  

6.   صدور تاییدیه  هزینه های قابل قبول  مالیاتی  پس از بررسی  نهائی توسط  کمیته مذکور بر اساس قانون